Bir yerde yangın çıkmasını engellemek ya da çıkan yangının ölümlü sonuçlar yaratmaması için alınması gereken önlemlerin tamamına yangın güvenliği denir. Bu güvenliğin sağlanmasının en temel yolu doğru yangın merdivenine sahip olmaktan geçer. Bunun için bizler bu içeriğimizde Z tipi ve düz kollu yangın merdivenlerinin detaylı karşılaştırmasını yapmaya çalışacağız.

Düz Kollu ve Z Tipi Yangın Merdivenlerinin Karşılaştırması

Dik yapılı, basit tasarımlı ve düz hatlı yangın merdivenlerine düz kollu yangın merdiveni denir. Binalardan acil çıkışın sağlanması için tercih edilen merdivenlerdir.

Zik zak yapılı, ergonomik tasarımlı ve dışarıya yönelik Z şeklindeki yangın merdivenlerine z tipi yangın merdiveni denir. Bu merdivenler yangın esnasında ana çıkışların tıkanması veya kullanılamaması durumunda acil çıkışın yapılmasını sağlar.

Yangın güvenliğinin sağlanması için tercih edilebilecek bu iki merdiven türünün detaylı karşılaştırması şu kriterlere göre yapılır;

• Tasarıma göre karşılaştırma
• Kullanıma göre karşılaştırma
• Bakıma göre karşılaştırma
• Kullanım alanına göre karşılaştırma
• Maliyete göre karşılaştırma

Kullanılabilecek iki yangın merdiveni türünde 5 kriterin öğrenilmesi önemlidir. Yaşanan bina, kişi sayısı ve tercihe göre uygun olan kriterlerin yüksek görüldüğü yangın merdiveninin seçilmesi olası yangında hayat kurtarıcı olur.

Tasarıma Göre Karşılaştırma

Z tipi merdivenler ile düz kollu merdivenlerin karşılaştırmasında tasarım öne çıkar. Bu iki merdivenin en önemli farkları birbirine benzemeyen tasarımları olur.

Düz kollu merdivenler isimlerinden de anlaşılacağı gibi düz kol bantlarına sahiptir. Bunun dışında bakıldığında dik yapıda oldukları görülür. Binalardan çıkışın sağlanması için düz basamak ve yolun takip edilmesi yeterli olur.

Z tipi yangın merdivenine ismini veren dışarıya doğru tasarlanan Z harfi görünümüdür. Bu görünüm sayesinde merdivenler ergonomik ve estetik bir görünüme kavuşmuştur.

Kullanıma Göre Karşılaştırma

Düz kollu yangın merdivenleri binaların dış cephelerine yerleştirilir. Dış cephelerde büyük yer kaplamadan basit görünümde görülürler. Bunun için bina mimarisine uyumlu olmalarına gerek yoktur.

Z tipi olan yangın merdivenlerinin bina dış cephesine, iç cephesine ve binaların dar-dikey alanlarına yerleştirilerek kullanılırlar. Buna bağlı olarak yer tasarrufu sağlarlar. Ayrıca bu merdivenler estetik ve ergonomik tasarımda oldukları için bina yapısına uygun tasarlanarak kullanılırlar.

Kullanım Alanına Göre Karşılaştırma

Düz hat üzerinden dışarıya çıkışı kolaylaştıran düz kollu merdivenlerin kullanım alanları geniştir. Bu alanlar içerisinde endüstriyel tesisler, konutlar, kamu binaları, etkinlik binaları, iş yerleri, tatil köyleri, oteller ve alışveriş merkezleridir. Bu merdivenler kullanıldığı binanın her katından tahliyeyi sağlar.

Dışarıya doğru açılım sağlayan Z tipi yangın merdivenleri de kullanım alanı çeşitliliğine sahiptir. Bu merdivenlerin en fazla seçildiği alanlar arasında hapishaneler, liseler, iş yerleri, evler ve ana okulları vardır.

Bakıma Göre Karşılaştırma

Yangın güvenliğinin sağlanması için binalara montajlanan yangın merdivenlerinin bakımlarını düzenli yapmak gerekir. Güvenliği sağlamak isteyen kişilerin Z tipi ve düz kollu yangın merdivenlerini bakıma göre karşılaştırması da gereklidir.

Düz kollu merdivenler basit düzeneğe sahip olan merdivenlerdir. Bu özellik merdivenlerde kullanılan ekipmanların sınırlı sayıda olmasına neden olur. Bu yüzden merdivenlerin belirli aralıklarla yapılması gereken bakımları kısa sürede tamamlanır. Eskiyen parçaların değiştirilmesi ve merdivenin işlevine devam etmesi uzun sürmez.

Z tipi merdivenlerde ergonomik tasarım ve estetik görünüm ön plana çıkar. Bu tür merdivenlerde yenilenecek, temizlenecek veya onarılacak parça sayısı daha fazla olur. Bu durum bakım aşamasının düz yollu merdivenlere oranla uzun olmasını sağlar.

Maliyete Göre Karşılaştırma

Z tipi ve düz kollu yangın merdivenlerini maliyete göre karşılaştırmak mümkün olur. Z tipli merdivenlerde estetik görünümün sağlanması için kullanılan materyal türü ve sayısı birden fazla olur. Bu durum maliyetin artmasına neden olur. Buna karşılık düz kollu yangın merdivenleri basit tasarıma sahiptir. Seçilen materyal sayısı sınırlıdır. Ayrıca estetik görünüme ihtiyaç duyulmadığı için düz kollu modellerde işçilik giderleri daha düşüktür.

Z tipi merdivenler hareketli parçaları içerebilir. Bu durumda montaj esnasında kullanılan hareketli parçaların her birisi maliyette artışa neden olabilir. Ancak düz kollu modellerde hareketli parçalar genellikle görülmediğinden maliyet yönünden dezavantaj oluşturmaz.

Yangın sırasında insanların bulundukları binadan tahliye edilmesi için makaralı ve dairesel yangın merdivenleri kullanılır. Bu iki merdiven sektörde en popüler olan merdiven modelleri arasında bulunur.

Sahip oldukları özellikler, kullanım alanları ve görünümleri itibariyle birbirinden ayrılan bu iki yangın merdiveninin ihtiyaca uygun seçilmesi önemlidir. Sizlerde binalarınız için yangın merdiveni arıyorsanız ihtiyacınıza uygun olan seçeneğin hangisi olduğunu içerikten öğrenebilirsiniz.

Makaralı Yangın Merdiveni Nedir? Nasıl Olmalıdır?

Yaşanan yangında insanları yangının bulunduğu alandan tahliye etmek ve can güvenliğini sağlamak için kullanılabilecek merdivenlerden birisi makaralı yangın merdivenidir. Bu merdivenler isimlerini sahip oldukları makara sisteminden alırlar. Bu sistem sayesinde merdiven yangınla birlikte açılarak insanların dışarıya çıkmasına yardımcı olur.

Makaralı yangın merdivenleri akrobat ve katlanabilir yangın merdiveni olarak anılırlar. İhtiyaç duyulmadığında bina dışında katlanık bir görünüme sahiptirler.

Makaralı Yangın Merdivenlerinin Özellikleri Nelerdir?

Yapılar için yangın merdiveni seçerken ihtiyacı karşılayacağından emin olunması önemlidir. Bunu sağlayan ise yangın merdivenlerinin özelliklerinin bilinmesidir.

Makaralı yangın merdivenleri şu özellikleri taşır;

• Demir, çelik, alüminyum ve kompozit gibi malzemelerden üretilir.
• Açılıp kapanma özelliğine sahiptir.
• Makara sistemi yangın sırasında merdivenin açılmasını sağlar.
• Kullanılacağı binaya uygun şekilde özelleştirilmesi mümkündür.
• Montaj yapılması kolaydır.
• Binanın her katına yerleştirilebileceği için tahliyeyi kolaylaştırır.

Makaralı yangın merdivenleri bakım konusunda da dikkat çeken özelliklere sahiptir. Periyodik bakımları profesyonel kişilerce yapılır ve uzun süreli kullanım sağlar. Montajı eksiksiz yapıldığında yangın esnasında maksimum kullanım sağlar.

Makaralı Yangın Merdivenlerinin Kullanım Alanları Hangileri?

Binalar için yangın merdiveni seçerken kullanım alanları önemli olur. Bu yüzden makaralı yangın merdiveninin kullanılabileceği alanları bilmek önemlidir. Bu merdivenler dar binalarda, tek ya da çift katlı binalarda kullanıma uygundur.

İki kata birden kurulan merdiven sistemi sayesinde olası yangında hızlıca açılarak insanların binadan dışarıya çıkabilmesini sağlar. Makaralı yangın merdivenleri iş yerleri ve evler için kullanılırlar. Kullanılacağı binanın mimarı yapısı dikkate alınarak montajı yapılıp kullanıma hazır hale getirilirler.

Dairesel Yangın Merdiveni Nedir? Nasıl Olmalıdır?

Binalardan tahliyeyi sağlamak için seçilen ikinci popüler yangın merdiveni dairesel yangın merdivenidir. Bu merdivenler dairesel görünümü nedeniyle bu isimle anılırlar. Ayrıca bu merdivenlere spiral yangın merdiveni denildiği de görülür. Bu merdivenler zemine insanların inişinin daha hızlı olmasını sağlaması nedeniyle sıklıkla tercih edilirler.

Dairesel Yangın Merdivenlerinin Özellikleri Nelerdir?

Dairesel yangın merdivenlerinin ayırt edici özellikleri bulunur.

Bu özellikleri şöyle sıralamak mümkündür;

• Demir, metal, çelik ve kompozit üretim malzemeleri kullanılarak tasarlanır.
• Dairesel şekle sahip olduğu için estetik görünür.
• Tahliyenin hızlı şekilde yapılması için idealdir.
• Merdiven genişliği 70-80 cm aralığında görülür.
• Yeni binalar için kullanıldığında yükseklikleri maksimum 9,50 metre olur.

Bu merdivenler dar alanlar için uygun olduğundan konutların veya diğer yapıların farklı bölümlerine montaj edilerek kullanılabilirler. Ayrıca dar alanlara kurulmuş olmaları insanların çıkışının hızlı olmasına yardımcı olur.

Dairesel Yangın Merdivenlerinin Kullanım Alanları Hangileri?

Yangın yönetmeliklerine göre tasarlanan dairesel yangın merdivenlerinin kullanım alanları geniştir. İş yerleri, apartmanlar, okullar ve büyük yapılar bu merdivenler için uygundur. Bu merdivenler dikey alanların yoğun şekilde kullanılması için tercih edilir. Böylelikle daha fazla insanın tahliyesi sağlanır.

Dairesel yangın merdivenlerinin kurulabilmesi için binadan tahliye edilecek insan sayısının maksimum 100 kişi olacağından emin olunması gerekir. Kişi sayısının artması tahliyede sıkıntı yaşanmasına neden olabilir.

Dairesel ve Makaralı Yangın Merdiveni Nasıl Seçilir?

Dairesel ve makaralı yangın merdiveni arasından seçim yapmanız için ihtiyacınızı belirlemeniz gerekir. Merdivenin kurulmasını istediğiniz binanın durumu, merdiven malzeme seçimi, binada yaşayan kişi sayısı ve kişisel kriterler ihtiyacınızı belirlemenize yardımcı olan detaylardır.

Konutunuzda ya da iş yerinizde kullanacağınız yangın merdiveninin estetik görünmesini istiyorsanız seçiminizi dairesel merdivenden yana yapabilirsiniz. Merdiven bina dışında çok yer kaplamasın istiyorsanız makaralı merdiveni seçebilirsiniz.

Yangın anında binanızdaki merdivenin açılma sorunu yaşamasını istemiyorsanız dairesel yangın merdiveni seçebilirsiniz. Ayrıca binanın kat sayısı ve kişi sayısını dikkate alarak seçiminizi yapabilirsiniz.

Yangın merdiveni teknik projeleri, bina güvenliği açısından olmazsa olmaz çalışmalar arasında yer alır. Bu projeler, olası yangın durumlarında güvenli ve hızlı tahliye sağlamak amacıyla planlanır.

Yangın merdiveni teknik projeleri hazırlanırken hem mühendislik hem de yönetmelik bilgisi bir arada değerlendirilir. Can kaybını önlemeye yönelik bu projeler, detaylı hesaplamalar ve uzman planlamalarıyla şekillenir.

Yangın merdivenlerinin tasarımları sırasında yapı yüksekliği, yaşanacak insan yoğunluğu ve kullanım amacı dikkate alınır. Her bina tipi için özel bir planlama yapılması gerekir. Bu projeler, hem yatay hem de dikey kaçış yollarını destekleyecek şekilde şekillendirilir. Genişlik, eğim, kapı yerleşimi gibi kriterler, yangın anında kaçış süresini doğrudan etkiler.

Yangın Merdiveni Teknik Projelerinde Yapı Özellikleri

Binaların kullanım alanları, çıkış sayısı ve kat sayısı gibi faktörler, yangın merdiveni teknik projeleri üzerinde doğrudan etkilidir. Özellikle yüksek katlı yapılarda, tahliye süresi ve yönlendirme işaretleri gibi detaylara ekstra önem verilir. Yangın merdiveni sadece bina dışına yerleştirilen bir çıkış değil, aynı zamanda hayati bir kaçış sistemidir.

Sistemin yapı özellikleri ise şu şekildedir;

• Malzeme seçimi ve yangına dayanıklılık
• Proje kapsamında yer alacak bütün malzemelerin yangına karşı tam dayanıklı olması gerekir. Taşıyıcı sistemden merdiven kaplamasına kadar her unsurun ısıya dirençli olması, güvenli tahliye açısından büyük önem taşır.
• Çelik ve betonarme sistemler tercih edilir
• Yangına dayanıklı boyalar ve kaplamalar kullanılır
• Kaymaz zemin malzemeleri tercih edilir

Doğru ve malzeme seçimleri, hazırlanmış projenin hem güvenli hem de uzun ömürlü sağlar. Bu hususlar, yangın merdiveni teknik projeleri için oldukça önemlidir.. Ayrıca bakım kolaylığı da malzeme tercihinde önemli rol oynar.

Yangın Merdiveni Teknik Projelerinde Yönetmelik

Projenin, "Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik" kuralları esas alınarak hazırlanması gerekir. Bu yönetmelik, çıkış genişliklerinden kapı yönüne kadar birçok kriteri detaylı şekilde belirler. Yönetmeliklere uygunluk, hem onay süreci hem de uygulama aşaması için gereklidir.

Yangın merdiveni teknik projelerinde söz konusu mevzuata uygunluk sağlanmadığında, binanın kullanıma açılması mümkün değildir. Bu nedenle gerçekleştirilecek projelerde ilk olarak yönetmelik kurallarına olan uygunluk kontrol edilmelidir.

Yangın Merdiveni Proje Çizim Süreci

Yangın merdiveni teknik projeleri çizilirken mimarlar, inşaat mühendisleri ve yangın güvenliği uzmanları birlikte çalışır. Bu ekip çalışması, hem teknik hataların önüne geçer hem de mevzuatla uyumlu çözümler ortaya çıkarır. Projeler yalnızca kağıt üzerinde değil, yazılım destekli simülasyonlarla da test edilir.

Bu testler olası senaryoları öngörmeye yardımcı olur. Çizim süreci aşağıdaki gibi ilerler;

• Uygulama ve denetim aşamaları
• Çizimi tamamlanan projeler, uygulama aşamasında titizlikle takip edilir. Kullanılan malzemeler ve ölçüler, çizimlerle birebir uyumlu olmalıdır. Ayrıca uygulama sırasında periyodik kontroller yapılır.
• İtfaiye ve belediye kontrolleri düzenli olarak yapılır
• Uygulama sonunda yapı ruhsatına işlenir

Denetim süreci, yangın merdiveni teknik projeleri açısından kritik bir aşamadır. Her detayın kontrol edilmesi, olası riskleri minimuma indirir. Özellikle yönetmelik denetiminden geçemeyen sistemler tekrar düzenlenmeden kullanıma açılmaz.

Yangın Merdiveni Teknik Projelerinin Önemi

Yangın merdiveni teknik projeleri, acil durumlarda hayat kurtaran sistemlerin doğru şekilde tasarlanmasını sağlar. Bu projeler, kaçış yollarının güvenli ve erişilebilir olmasını hedefler. Yönetmeliklere uygun hazırlanmış bir proje, can kaybı riskini en aza indirir.

Her bina için özel olarak planlanan bu projeler, güvenli yapı anlayışının temel taşları arasında yer alır. Bu nedenle tasarlanacak tüm projelerde yangın merdiveni yönetmenliğinin doğru ve açık bir şekilde uygulanması gerekir.

Yangın merdivenleri yapım aşamasında malzeme seçimi ve ölçüleri hakkında bilgi vermeden önce yangın tanımını, yangının çıkma sebeplerini ve daha sonra yangın merdivenlerinde kullanılacak malzeme seçimi ve ölçüleri hakkında bilgi vermeye gerek duyuyoruz.

Yangın Merdiveni Esası ve Zorunluluğu

Olası bir yangın esnasın binada bulunanların bina dışına yapılan, hızlı ve güvenli bir şekilde tahliyeyi sağlayan merdivenlere yangın merdivenleri denir. Yangın merdiveni yangın esnasında binayı en kısa sürede güvenli bir şekilde terk etmeyi sağlıyor. Bu sebeple bazı şartlarla birlikte apartmanlarda, iş yerlerinde vb. kurumlarda yangın merdiveni zorunludur.

Yangın Nedir? Çıkmasında Neler Etkilidir?

Yaşandığında büyük felaketlere, can ve mal kaybına sebep olan yangınlar konutlarda, iş yerlerinde, fabrikalarda, insanın olduğu her yerde doğal ya da beşeri sebeplerden ötürü ortaya çıkan bir afet türüdür.

Yanıcı maddelerin ısıyla ya da oksijenle temasıyla yangın ortaya çıkar. Yangınların birçoğu dikkatsizlikten, bilinçsizlikten çıkabiliyor. Evlerde özellikle mutfak yangınları, elektrik tesisatından çıkan yangınlar, şarj aletlerinin prizde unutulması ya da ormanlık alanlarda ateş yakılması, cam kırıklarının sıcak günlerde ısıyı yayması gibi nedenlerle yangınlar çıkabiliyor.

Elbette yangının çıkması kadar yangın öncesinde alınacak önlemleri, yangın anında yapılacakları bilmemek ya da uygulamamak da yangın kadar tehlikeli bir durumdur. Bu yüzden yangının meydana getireceği zarar ve kayıpları önemsemeli ve gerekli önlemleri almalıyız.

Yangın güvenliği için alınması gereken önlemleri şu şekilde sıralayabiliriz;

• Binalarda, iş yerlerinde yangın çıkışlarında çıkışı engelleyecek eşyalar bulundurmamalı,
• Yangın esnasında yapılacaklar için tahliye planı hazırlanmalı, bina yada iş yerlerinde herkesin göreceği alana asılmalı,
• Duman dedektörü bulundurulmalı,
• Yangın tüpü bulundurulmalı kullanımı hakkında bilgilendirilmeli,
• Yanmaz kapı, pencere gibi malzemeler kullanılmalı,
• Yönetmeliğe uygun bir şekilde yangın merdiveni yapılmalı ve başka amaçlar için işgal edilmemesi gerekiyor.

Özellikle yangın merdivenleri yangın esnasında doğru kullanıldığı takdirde bir çok can kaybını önleyebiliyor.

Yangın Merdiveni ve Acil Durumlardaki Birincil İşlevleri

Yangın merdiveni, yangın, deprem veya diğer tehlikeli durumlar gibi acil durumlarda güvenli ve erişilebilir bir tahliye rotası sağlamak için tasarlanmış hayati bir güvenlik özelliğidir. Birincil işlevi, iç yollar tehlikeye girdiğinde sakinlerin binadan hızlı ve güvenli bir şekilde çıkmalarını sağlamaktır. Genellikle dış merdivenler veya kapalı yangın merdivenleri şeklinde olan yangın merdivenleri, yüksek sıcaklıklara dayanacak ve acil durumlarda erişilebilir kalacak şekilde inşa edilmektedir. İnsanların bunları karışıklık veya gecikme olmadan bulup kullanabilmelerini sağlamak için net tabelalar, yeterli aydınlatma ve engelsiz yollar esastır.

Acil durumlarda yangın merdivenleri paniği önlemede ve yaralanma veya ölüm riskini azaltmada önemli bir rol oynamaktadır. Binanın içindeki potansiyel tehlike bölgelerini atlayarak güvenliğe doğrudan rotalar sağlamak için stratejik olarak yerleştirilmiştir. Yüksek katlı yapılar için yangın merdivenleri özellikle kritiktir ve üst katlardaki sakinlere güvenilir bir tahliye yolu sağlamaktadır.

Yangın Merdiveni Yapımını Etkileyen Koşullar Nelerdir?

Bir binaya yangın merdivenleri yapılacağı zaman hangi tip yangın merdiveni kullanılacağı tesadüfi bir şekilde yapılmaz. Öncelikle bunun için bir araştırma, ön hazırlık yapılır. Binanın yaşı, binanın ne için kullanılacağı (okul, iş yeri, otel vs.) , binanın yüksekliği, bina da olan kişi sayısı gibi durumlar dikkate alınır ve Z tipi merdiven mi yoksa dairesel merdiven tipi mi kullanacağı belirlenir.

Yangın Merdiveninin Yüksekliği, Genişliği Nasıl Olmalıdır?

4 kattan fazla olan binalar için yangın merdivenleri zorunluğu vardır. Yangın merdivenlerinin ölçüleri de yönetmelikle belirlenmiştir.

Buna göre;

• Yangın merdivenleri bina içerisinde herkes tarafından kolayca erişilebilir bir uzaklıkta olmalı.
• Yangın merdivenleri basamağı 20 santimetreden az olamaz.
• Yangın merdiveni basamak genişliği tahliyeyi zorlaştırmayacak şekilde konutlar için 80 santimetreden, iş yerleri için 120 santimetreden az olamaz.
• Basamak yüksekliği inişleri zorlaştırmamak adına 18 santimetreden fazla olamaz.
• Basamak genişliği 25 santimetreden az olamaz
• Tüm basamaklar aynı yükseklikte olmalıdır.
• Yangın merdiveni yapılırken basamak yüksekliğine, derinliğine ve eğime dikkat edilmelidir. Eğim 30-35 santimetreyi geçmemelidir.
• Baş kurtarma yüksekliği 2,5 metreden az olamaz.
• Korkuluk yüksekliği en az 90 santimetre olabilir.
• Yangın bina çıkış kapılarından en fazla 30 metre kadar uzakta olabilir.

Yangın Merdiveni Yapımında Kullanılacak Malzemelerin Seçimi Nasıl Olmalıdır?

Yangın merdivenleri yangın esnasında önemli bir kurtarma görevini üstlendiği için yapımında dayanıklı ve sağlam ve yanmaz malzemeler seçilir. Bu malzemeler içinde çelik, beton, alüminyum, kompozit malzemeler kullanılır.

Çelik, yangın merdiveni yapımında sağlamlık ve yangına uzun süre dayanıklılık gösterdiği için en çok kullanılan malzemedir. Alüminyum, daha az maliyetli, daha hafif oluşu, daha rahat taşınabilir olması sebebiyle tercih edilir ancak yangına dayanıklılığı diğer malzemelere oranla daha kısadır.